No pass to demolitions (1)

Klik op de  titel voor de reportage.

Deze korte reportage van Mehmet Ali  Cubuk brengt in beeld hoe de Turkse overheid de huizen sloopt van de bewoners van sloppenwijken. De wijken Okmeydani, Ayazma, Sulukule, Basibüyük, Aydos, Güzeltepe, Beykoz en Derbent worden in beeld gebracht al wordt er wel bij vermeld dat dit slechts enkelen van een aantal wijken zijn waar zich dergelijke ontruimingen plaatsvinden. Deze wijken werden door de inwoners eigenhandig opgebouwd in Istanbul, de meest bevolkte stad van Turkije waar een enorm deel van de bevolking leeft in dergelijke informele huisvestigingen. Waar er voorheen geen infrastructuur en geen transportmogelijkheden waren bouwden de mensen er toch een bewoonbare wijk om er hun leven mogelijk te maken. Echter, de overheid beschouwt deze wijken als hun bezit en besluit dan ook om deze illegale wijken te slopen om deze buurten voor andere doeleinden te gebruiken, zoals ondermeer voor het bouwen van residentiële woonwijken. Het is het Urban Transformation Project, een door het parlement goedgekeurde wet in 2005, die de gemeente al de macht geeft om stedelijke ruimte te reconstrueren om zo Istanbul het gelaat te geven van een ‘global city’. Voor deze nieuwe projecten wil de gemeente 85.000 illegale huisvestigingen ontruimen. Rond de 2000 ontruimingen zijn ondertussen al verwezenlijkt. (2) Zoals de reportage duidelijk maakt moeten de inwoners van de wijk in Aydos plaats maken voor de bouw van villa’s. De kloof tussen arm en rijk wordt hier nog maar eens schrijnend in beeld gebracht: de arme wijk is een doorn in het oog voor de rijke bewoners van de villa’s. Hun mooi uitzicht wordt verstoort door de aanblik van armoede.

Het ontruimen van de wijk gaat gepaard met veel machtsvertoon en met verzet van de lokale bevolking. Politie en militair gezag schrikken er niet voor terug om gebruik te maken van geweld, traangas en waterkannonen tegen vrouwen, kinderen en mannen die zich verzetten tegen de ontruiming en de opgelegde emigratie. Het verzet dat eerst geweldloos was zet zich naderhand om in radeloos en oproerend verzet tegen de politie. (3) Het is een vastberaden poging om gehoord te worden en om hun recht op een woonplaats te verdedigen. Velen weten immers niet waar zij heen kunnen en er blijkt geen andere woonplaats voor hen voorzien te zijn. Het toekomstbeeld van een leven op straat zorgt ervoor dat deze mensen zich jaren blijven verzetten tegen de plannen van de overheid die hen niet als inwoners van de stad beschouwt. Toch blijkt de vastberadenheid van de inwoners soms enige vruchten af te werpen en worden ontruimingen tegen gehouden en soms zelfs voorgoed voorkomen. 

Deze reportage is interessant voor onze blog omdat het aantoont hoe inwoners van informele huisvestigingen buiten de maatschappij geplaatst worden. Als buitenstaanders van de stad hebben zij geen rechten over hun behuizing en ze zijn dan ook slachtoffer van overheidsbeslissingen die boven hun hoofden en zonder enige vorm van inspraak genomen worden. Verzet dat uiteindelijk ook uitmondt in geweld zijn dan vaak nog de enige middelen om op te botsen tegen een muur van staatsgezag. Dit keer zien we dat de politie niet optreedt tegen bendes maar tegen de lokale bevolking die dreigen uit hun huis gezet te worden. Hun verzet wordt beschouwd als verzet tegen de maatschappij en zij worden dan ook behandeld als criminelen die onderdrukt moeten worden. Wachtend op menswaardige beslissingen van de overheid kunnen zij voorlopig enkel beroep doen op de solidariteit van andere wijken, NGO’s en mensenrechtenactivisten. (4) 

Vera Vanderelst 

Bronnen:

(1) No pass to demolitions, Mehmet Ali  Cubuk, 15 oktober 2008, http://www.youtube.com/watch?v=bnxDGxOlhNA&feature=channel_page

(2)"Neoliberalism and Urban Governance: "Urban Transformation Projects" in Istanbul" Tuna Kuyucu, Paper presented at the annual meeting of the The Law and Society Association, TBA, Berlin, Germany, Jul 25, 2007

 (3) Illegal housing destruction elicits protests, tear-gas from police, Ana Sayfa, 27 December 2008, geraadpleegd op 27 December 2008

http://www.hurriyet.com.tr/english/4138252.asp?gid=74

De fotoreportage brengt de ontruiming door de politie in beeld (klik hiervoor door op in pictures) 

(4) Ayazma, Istanbul: Solidarity tent waiting for solution after demolition, Cihan U. Baysal, November 2008, geraadpleegd op 27 december 2008 op http://eng.habitants.org/noticias/from_inhabitants/inhabitants_of_europe/ayazma_istanbul_solidarity_tent_waiting_for_solution_after_demolition

 Demolitions Continue In The “Gypsy” Neighborhood Of Istanbul, Ceyda Ulukaya, 28 Augustus 2008, geraadpleegd op 27 December 2008 op http://www.bianet.org/english/kategori/english/109364/demolitions-continue-in-the-gypsy-neighborhood-of-istanbul